مقدمه: صنایع غذایی و تجهیزات بکار رفته در آن با جهانی شدن و اقتصاد تجارت جهانی، به طور مشخص دچار تغییرات قابل توجهی شده است. این تغییرات تا جایی پیش رفته که نه تنها شیوه های سنتی تولید مواد غذایی ، جای خود را به ماشین آلات صنایع غذایی داده ، بلکه در زمینه تولید و ساخت ماشین آلات صنایع غذایی نیز هر روز شاهد پیشرفتهای چشمگیری هستیم . افزایش درآمد سرانه و رشد سریع جمعیت مناطق شهری در کشورهای توسعه نیافته، تولید مقادیر زیادی مواد غذایی فرآوری شده مغذی با هزینه پایین را ایجاب می کند. به طور همزمان، نگرانی های فزاینده ی مصرف کنندگان راجع به سلامت و ایمنی مواد غذایی، لزوم پیروی صنایع غذایی از استاندارد ها و قوانین ملی و بین المللی مواد غذایی را ایجاد می کند.
طراحی کارخانجات فرآوری مواد غذایی عمدتا بر اساس طراحی فرآیندهای مواد غذایی و تجهیزات فرآوری می باشد. علاوه بر این ، چندین بخش کارخانه صنایع غذایی مانند ساختمان های کارخانه، مواد اولیه، محصولات نهایی و محصولات جانبی، تاسیسات کارخانه، مواد و تجهیزات بسته بندی، قسمت های رفاهی و بهداشتی کارگران، کنترل کیفیت، ذخیره سازی(انبارها) و تصفیه فاضلاب نیز باید آنالیز گردند.
یک کارخانه صنایع غذایی علاوه بر بهره وری اقتصادی باید در مرحله طراحی، ضوابط و آیین نامه های مراجع ذیصلاح مانند سازمان دامپزشکی ، سازمان غذا و دارو، سازمان ملی استاندارد، سازمان محیط زیست و ... را نیز مد نظر قرار دهد تا کلیه کارها بر اساس مجاری قانونی تعریف شده پیش رود. چرا که طراحی غیر اصولی تنها موجب افزایش هزینه های تولید، حمل و نقل، هزینه های انبار داری، ضایعات و برخی معضلات این چنینی می شود.
ماشین آلات صنایع غذایی را میتوان به دو بخش تقسیم بندی نمود:
1-ماشین آلات صنایع غذایی:
1-دستگاه بلانچ: این دستگاه پرکاربرد در حوزه صنایع غذایی در واقع به منظور پیش‌پز کردن مواد غذایی در صنایعی مانند مربا سازی ، کمپوت سازی و ... مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه بلانچ برای پاستوریزاسیون سبزیها و میوه ها مورد استفاده قرار می گیرد که اساسا برای از بین بردن آنزیمهای طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که انجماد، اصولا فعالیت آنزیم را کاملا متوقف نمی نماید ، دستگاه بلانچ اصولا قبل از یخ زدن میوه و سبزی عمل بلانچینگ را انجام می دهد. همان طور که در عمل پاستوریزه کردن مقداری از آنزیم ها غیر فعال میگردند، در دستگاه بلانچ نیز تعدادی از باکتری ها از بین می رود.
2-دستگاه دُم گیر ، دستگاه هسته گیر و دستگاه پوست کن: کاربرد این دستگاه ها را به وضوح می توان در صنایعی همچون مربا سازی ، کمپوت سازی ، روغن گیری زیتون و سایر کارخانجات تولیدی صنایع غذایی مشاهده کرد.
دستگاه دم گیر: جهت دم گیری میوه هایی مثل گیلاس ، سیب ، گلابی ، خیار ، زیتون بکار می رود به این صورت که میوه ها پس از شسشتو وارد دستگاه دم گیر شده و با قرار گرفتن میوه ها بر روی سطح شیار دار، دم میوه را در بین شیارهای بالا و پائین قرار داده و بدین ترتیب، عمل جدا شدن دم از میوه صورت می گیرد.
دستگاه هسته گیر: دستگاه هسته گیر برای جدا کردن هسته انواع میوه ها مورد استفاده قرار می گیرد. بیشترین کاربرد آن برای خارج کردن هسته ی میوه هایی چون آلبالو، سیب، زردآلو و گلابی و برای تولید مربا و کمپوت است. یکی از بیشترین استفاده‌هایی که از هسته گیر می‌شود در کنار میوه خشک کن و برای تولید چیپس میوه است.
دستگاه پوست کن: دستگاه پوست کن بیشتر برای پوست گیری سیب زمینی استفاده می‌شود. پوست گرفتن سیب زمینی و پیاز یکی از وقت‌گیرترین کارها در رستوران‌ها و آشپزخانه‌هاست و به دلیل اینکه این دو ماده غذایی مصرف بسیار بالایی دارند، دستگاه پوست کن سیب زمینی می‌تواند خیلی کمک دهنده باشد. استفاده از این دستگاه بسیار راحت است، فقط کافی است سیب زمینی ها را در داخل مخزن دستگاه ریخته و با چرخش و سایش آنها درون مخزن دستگاه پوست کن سیب زمینی (که سطح داخلی آن دارای تیغه است)، در زمانی کوتاه سیب زمینی های پوست گیری شده را تحویل بگیرید. این دستگاه، در دو مدل ایستاده و مبله به فروش می‌رسد و معمولا در حدود 100 تا 200 کیلوگرم سیب زمینی را طی یک ساعت به خوبی پوست گیری می‌کند.
3-دستگاه خلال کن و دستگاه اسلایسر: در بین ماشین آلات حوزه صنایع غذایی، دستگاه اسلایسر یا دستگاه برش برای بریدن و قطعه قطعه کردن انواع میوه، سبزی و گوشت در شکل‌های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد. از انواع اسلایسر و دستگاه خلال کن در کارگاه‌های تولیدی صنایع غذایی، آشپزخانه‌ها و به عنوان تجهیزات فست فود و رستوران استفاده می شود. این دستگاه می تواند برای انواع محصولات وخرد کردن آنها در اشکال خلالی، ورقه‌ای، نگینی و ....کاربرد داشته باشد. این دستگاه ها در دو نوع دستی و صنعتی در بازار یافت می شوند.
1- اسلایسر دستی: از این مدل برای برش های دقیق و حساس استفاده می شود. معمولا میوه های حساس مانند گوجه که در اندازه های کم برای خرد کردن فرستاده می شوند، توسط اسلایسرهای دستی برش داده می شوند تا میوه له نشود. معمولا از اسلایسر دستی در آشپزخانه ها و رستوران ها که حجم محصولات کمتر است، استفاده می شود.
2-دستگاه اسلایسر صنعتی: این نوع از دستگاه ها از موتورهای الکتریکی برای برش محصولات استفاده می کنند و دارای مدل های مختلفی هستند. به طور کلی دستگاه اسلایسر صنعتی برای رستوران، فست فود و آشپزخانه‌های صنعتی کاربرد دارد و نوع کارکرد آنها نیمه خودکار است و توسط کاربر دستگاه، کار خود را انجام می دهند.
4-دستگاه شستشو و سورتینگ: با استفاده از دستگاه سورتینگ با قابلیت جدا سازی بر اساس قُطر، سیب و پرتقال و فلفل دلمه ای ،همچنین خیار و گوجه و سیب زمینی را شستشو ، سورت و بسته بندی نمود.استفاده از دستگاه شستشوی پنج مر حله ای با سیستم شستشوی غلیانی و شستشوی بُرسی و استفاده از دستگاه سورتینگ چند منظوره ،ما را به این مهم می رساند . در انتهای خط هم استفاده از انواع ماشین آلات بسته بندی از بسته بندی افقی (پیلو پک) تا بسته بندی عمودی (بسته بندی توزین دار) و همچنین انواع سیل وکیوم ،تری سیلر ،فرم فیل سیل امکان پذیر است . در مرحله کارتن و یا باکس نمودن بهتر است از دستگاه بسته بندی شیرینک پک استفاده گردد. این دستگاه ها تقریبا در اکثر کارخانجات صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرند .
5-دستگاههای خرد کن و آسیاب و همزن ها: نیز از دیگر ماشین آلات صنایع غذایی هستند که به منظور پودر کردن مواد در کارخانجات صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرند .
6-دستگاه خشک کن یا درایرها: از جمله ماشین آلات صنایع غذایی هستند که در برخی از کارخانجات تولید مواد غذایی و به منظور انجام عملیات خشک کردن مورد استفاده قرار می گیرند .
اگر مایل به تولید و فروش انواع میوه خشک هستید باید از دستگاه سبزی و ميوه خشك كن که دارای اجزای مختلفی مانند بدنه یا کابین اصلی دستگاه، المنت های حرارتی، فن، سیستم تهویه سینی (برای چیدن میوه و سبزیجات درون دستگاه)، المنت های حرارتی است، استفاده کنید.
نحوه عملکرد دستگاه خشک کن میوه: حرارت دادن میوه و سبزیجات موجب خارج شدن رطوبت از میوه و در نهایت خشک شدن آن می شود. در ادامه رطوبت توسط هواکش به قسمت تهویه منتقل و از دستگاه خارج می شود. گردش هوا در دستگاه می‌تواند به صورت افقی و یا عمودی در جریان باشد. اگر سیستم گردش هوا به صورت افقی باشد، تهویه در انتهای دستگاه قرار می گیرد و اگر گردش هوا در دستگاه به صورت عمودی باشد، سیستم تهویه در قسمت بالای آن قرار می گیرد. فن و سیستم تهویه به صورت همزمان در دستگاه کار می کنند که در نهایت موجب گردش هوا و خروج رطوبت میوه از دستگاه خشک کن می شوند.
7-دستگاه پاستوریزاتور و استریلایزر: بخشی از ماشین آلات صنایع غذایی بوده که با توجه به نام آنها ، به منظور استرلیزه و پاستوریزه کردن در صنایع غذایی و به ویژه در صنایع لبنی مورد استفاده قرار می گیرد . این دستگاه، عموما در خط تولید شیر ، لبنیات ، مرباجات و کمپوت ها و ... مورد استفاده قرار میگیرد و یکی از موارد مهم از نظر وزارت بهداشت جهت اخذ مجوز های لازم به حساب میاد.
8-دستگاه سپراتور: از دیگر ماشین آلات صنایع غذایی بوده که با توجه به نام آن که به معنی جدا کننده می باشد ، در کارخانجات مختلف صنایع غذایی کاربردهای مختلفی به عنوان جدا کننده مواد دارد . نکته دیگر اینکه که سپراتور
1-در صنایع لبنی به عنوان خامه گیر مورد استفاده قرار می گیرد.
2-در کارخانه های مرتبط با فراورده های گوشتی ، سپراتور به منظور جدا کردن گوشت از غضروف و استخوان مورد استفاده قرار می گیرد .
9-دستگاه های پخت: یکی از مهمترین ماشین آلات صنایع غذایی مورد استفاده در کارخانجات می باشد . دستگاههای پخت شامل فِرهای مورد استفاده در صنایع نان و مواد حجیم شده ، دیگ های بخار در صنایع کنسروی و ... می باشد .
امروز گستردگی و تنوع ماشین آلات صنایع غذایی و کارخانجات تولیدی آن به گونه ای ست که چنانچه شما تصمیم به راه اندازی یک واحد صنایع غذایی دارید ، بایستی با دقت فراوان کاربردها و برتریهای ماشین آلات تولید کننده های مختلف را مورد تحقیق و بررسی قرار دهید .
2-ماشین آلات بسته بندی: به طور کلی فرآیند بسته بندی، شامل دو مرحله اولیه و ثانویه می شود:
بسته بندی اولیه: بسته بندی اولیه محصول مورد نظر را در برمی‌گیرد و در تماس مستقیم با محصول است. مانند پلاستیک اولیه حبوبات و نوشیدنی‌هایی که درون بطری شیشه‌ای ریخته می شوند و در آخر به همین شکل تحویل مشتری می‌شود.
بسته بندی نهایی: در مرحله دوم بسته بندی، همین محصولات (مانند شیشه‌ها) توسط دستگاه شیرینگ به صورت پک، بسته بندی مجدد می‌شوند تا چند عدد از محصولات در یک پک قرار گیرند. مانند قرار دادن چند عدد از محصول در یک کارتن. هدف از بسته بندی نهایی، محافظت از محصولات است تا هنگام حمل از کارخانه تا رسیدن به دست توزیع کننده و مشتری از آنها محافظت شود. توجه داشته باشید که این بسته‌بندی‌ها معمولا بازیافت می‌شوند.
دستگاه تمیزکاری، دستگاه بارکدزنی، کانوایرها و نقاله‌ها، پرکن‌ها، دستگاههای سیل، ماشین آلات لیبل زن، دستگاه بسته بندی مواد غذایی رپینگ، دستگاههای جعبه باز کن و دستگاه تسمه کش
نکته پایانی: مهمترین عواملی که در خرید دستگاه بسته‌بندی موثرند، به شرح زیر است:
کلید واژگان مرتبط
تجهیزات آزمایشگاه صنایع غذایی و شیمی
تجهیزات آزمایشگاه صنایع غذایی
تجهیزات آزمایشگاهی صنایع غذایی
تجهیزات دست دوم صنایع غذایی
لیست تجهیزات آزمایشگاه صنایع غذایی
نمایشگاه تجهیزات صنایع غذایی
تجهیزات صنایع غذایی
نمایشگاه تجهیزات غذایی
تجهیزات آزمایشگاهی غذایی
تجهیزات مواد غذایی
تجهیزات غذای خانگی
تجهیزات غذای آماده
تجهیزات غذاساز
درحال پردازش ...
